Kant’s 4-luik “Time, Space Causaliteit & Substantie”
brengt mij bij fenomenologie, later opgepakt door Edmund Husserl. Zonder ons –
de waarnemende subjecten – zouden de objecten niet kunnen bestaan.
“Tijd, ruimte, noodzakelijkheid zijn creaties van de
menselijke geest. Het “ding-op-zich” dat wil zeggen de ware werkelijkheid, de
wereld die onafhankelijk van onze geest bestaat, dat is de wil – onherkenbaar,
doelloos en onpersoonlijk”, aldus Schopenhauer.
~~~~~~~~~~~~
Dat wil zoveel zeggen dat de door Kant gebruikte term “substantie”
hier staat voor de menselijke geest. Het “ding-op-zich” kunnen we niet
kennen, we nemen de verschijning waar. Voorbij deze verschijning bestaat iets
dat verantwoordelijk of misschien juist meer noodzakelijk is voor de
waargenomen verschijning. Misschien heb ik in deze beschrijving het woord “geest”
daarmee tevens stiekem gereduceerd tot een substantie. Is de menselijke geest
juist de verschijning die we waarnemen ? Maar kunnen we het echte of ware – de
andere mens – daarin niet echt kennen. We weten dat “de dingen-op-zich”
bestaan en dat wat zorgdraagt voor de verschijning aan ons ongelijk is aan de
verschijning zelf. Kant’s redenatie gaat ervan uit dat er een substantie
nodig is om een verschijning waar te nemen, terwijl er tevens een substantie
nodig is die kan waarnemen. En zo is de redeneringscirkel weer gesloten en
terug bij af.
~~~~~~~~~~~~
Tijdens het schrijven van dit boek was ik druk doende een
mooi woord voor het proces betreffende omzetting van geestelijke energie naar
menselijke energie te vinden. Het woord sub-limatie is te sterk aan het
natuurkundige omzettingsproces van gas tot vaste stof gelieerd. Bij het lezen
over fenomenlogie stuitte ik weer op Kant’s woord “subtantie”. Wellicht
dat dit daar een mooi woord voor is. Een betekenis voor “Instantie” is
een “aanvankelijk dringend verzoek”, ook “orgaan” (lett./fig.).
In-stantiëren staat voor de activiteit ervan, introspectief middels de praefix
“in”. Di-stantiëren is zich (ergens) aan onttrekken, terwijl ik
Sub-Stantiëren als een soort van sublimeren, kristalliseren of degenereren van
energieën beschouw. Zoals beschreven door vele filosofen dat reductionisme en
materialisme een tweetal sleutelwoorden zijn, die ondersteunend zijn in het
proces van het waarnemen van verschijningen, om daarmee het ding achter deze
verschijning te kunnen kennen en daarmee een oorzakelijkheid of noodzakelijkheid
te kunnen “aantonen”.
~~~~~~~~~~~~
Ik kan deze laatste 2 termen verder uiteen zetten. Misschien
is “noodzakelijkheid” een minder juist woord en is “inherente
afhankelijkheid cq beïnvloeding” een
passender begrip. Redenerend vanuit de Big Bang volgt alles wat daarmee
samenhangt de wetten van het Universum. In hoeverre is een relatie
tussen het grote en het kleine een oorzakelijkheid of noodzakelijkheid ? Dat is
wel zo als “De Universele Wil is Wet” geldt.
En anders is het gewoon wat het is. Gebeurt dat wat gebeurt op basis van de
juiste energetische interacties en bestaan ketens niet dan dat ze – ruimtelijk
gesproken – een ander moment in de dynamiek vertegenwoordigen.
Is daarmee de hele expansie van het Universum slechts een
verschijning en hebben we boven ons bevattingsvermogen deze re- en de-ductie
toegepast op iets dat wel bevattelijk en begrijpelijk is ? Hoe kom je
behoorlijk in de buurt ? Is dat juist door jezelf te doorgronden, je echte Self
te leren kennen, weten en ervaren wat je waarneemt, hoe je waarneemt en met
welke beperkende toevoegingen je dat doet en vervolgens interpreteert ? Wat is
de mens en diens gedragingen ?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten